Tuesday, February 1, 2011

Februari : Mengenang Peristiwa Bukit Kepong (1)



Pekan Bukit Kepong

Pada tahun 1950-an, Bukit Kepong ialah sebuah pekan kecil yang terpencil jauh di hulu Sungai Muar, Johor. Perhubungan dari luar ke tempat ini hanya dengan menaiki bot perdagangan dari pekan Lenga yang terletak di hilir sungai, iaitu sejauh 49 km dari bandar Muar. Dari Lenga ke Bukit Kepong akan mengambil masa selama 1 jam setengah jika air pasang dan selama 2 jam setengah semasa air surut.

Pekan Bukit Kepong mempunyai lebih kurang 20 buah kedai papan berbumbung atap dan zink, dan kebanyakannya dipunyai oleh orang Cina. Pekan ini dihubungi oleh denai-denai kecil ke beberapa buah kampung yang bertaburan, iaitu terletak di antara 3 - 5 km ke pedalaman.

Jumlah penduduk yang seramai lebih kurang 1,200 orang itu, kebanyakannya terdiri daripada orang-orang Melayu yang berpekerjaan sendiri atau mengambil upah menoreh getah. Kebanyakan orang Cina juga menoreh getah dan selain itu adalah sebagai peniaga dan menjaga ladang-ladang getah kepunyaan sendiri.

Balai Polis Bukit Kepong
Di Pekan Bukit Kepong terdapat satu kawasan balai polis seluas 62 meter persegi yang terletak di tebing Sungai Muar dan kawasan ini dipagari dengan dawai berduri. Kedudukan ini adalah di antara tebing Sungai Muar dan deretan kedai di pekan itu. Di dalam kawasan tersebut terdapat tiga buah bangunan , iaitu balai polis, satu deretan rumah kelamin dan satu deretan dapur di belakang rumah-rumah itu. Pagarnya mempunyai dua pintu, satu menghala ke barat, iaitu menghadapi tangga hadapan balai dan yang satu lagi menghala ke utara menuju sungai. Di rusuk balai ialah deretan rumah kelamin.

Bangunan balai dan rumah kelamin diperbuat daripada kayu beratap genting dan bertiang batu. Di dalam balai dan di dalam setiap rumah kelamin terdapat sebuah lubang di lantai untuk anggota dan keluarga mengambil perlindungan di bawah bangunan dan membuat tempat pertahanan jika berlaku sesuatu serangan. Di bawah bangunan-bangunan itu, terdapat lubang di dalam tanah yang berukuran 2.4 meter x 1.2 meter dan dalamnya 1.2 meter, di sekeliling pada bahagian atasnya ditimbun pula dengan tanah setinggi 0.3 meter. Kubu ini sama paras dengan dagu jika seseorang itu berdiri. Di kiri kanan tangga hadapan balai terdapat juga lubang pertahanan di dalam tanah yang sama dalam dan rupa bentuk, tetapi berukuran 1.2 meter x 0.6 meter. Kubu-kubu di atas balai pula hanya terdapat di bahagian hadapan, iaitu yang dibuat dengan menyusunkan guni-guni pasir. Kubu-kubu yang di luar bangunan, tetapi di dalam kawasan balai pula, dibuat daripada papan berbentuk petak yang berisi pasir dan pada bahagian atasnya disusun guni-guni berisi pasir.

Pada bahagian luar pagar Balai Polis pula, iaitu bertentangan dengan pintu pagar hadapannya, terdapat sebuah bangunan Balai Penghulu yang juga terletak di tebing sungai. Di antara kawasan Balai Polis dan Balai Penghulu itu terdapat jalan kecil yang menuju ke sungai. Lorong di hadapan deretan kedai menghala ke timur pula menuju ke Kampung Labis dan menghala ke barat arah ke Lenga.

Pada Februari 1950, iaitu bulan tercetusnya peristiwa berdarah itu, terdapat 32 orang anggota dan keluarga polis ditempatkan di Balai Polis tersebut.

bersambung...


Rujukan :

"Peristiwa Bukit Kepong" tulisan Mohd Yusof Ariffin yang terkandung dalam monograf "DARURAT 1948 - 1960, terbitan Jabatan Sejarah Universiti Malaya, 1984. Penulis berkhidmat sebagai polis mulai tahun 1949 dan bersara pada 31 Mac 1981 dengan pangkat ASP. Beliau pernah memenangi Hadiah Pertama Cipta dalam "Tata Seni Terbaik 1982" untuk filem "Bukit Kepong". Tulisan beliau mengenai "Peristiwa Bukit Kepong" ialah hasil kajian secara langsung yang pernah dijalankan di Bukit Kepong. Tulisan ini disiapkan pada 28 Mac 1980.


No comments: